در قسمت قبل با مراحل مختلف تولید یک اثر موسیقایی و اهمیت هر بخش آشنا شدیم . در این قسمت میخوایم با عوامل موثر در ضبط صدای با کیفیت ساز ها و خواننده آشنا بشیم.

یکی از دغدغه های آرتیست های عزیز کشورمون که همیشه راجع بهش صحبت میشه و البته دغدغه ی اصلی من هم هست ،کیفیت رکورد و پروداکشن در سطح جهانیه . در این قسمت میخوایم به عوامل موثر در ضبط صدای با کیفیت و استاندارد بپردازیم.

وقتی صحبت از ضبط صدا میشه اولین چیزی خیلی مهمه ” محیط آکوستیکی ” مناسبه. به این دلیل که وقتی صدای یک خواننده یا یک ساز داره ضبط میشه فقط صدای مستقیم (DIRECT) نیست که ضبط میشه. بازگشت های امواج صوتی از سطوح  هم توسط میکروفن ها داره دریافت میشه. در نتیجه شکل و ابعاد و متریال بکار رفته در اتاق ضبط اهمیت پیدا میکنه. این پارامتر ها به صدا رنگ و بُعد و  کاراکتر میدن و نمیشه نادیده گرفته بشن. شاید بتونید صدای وکال رو توی یه کمددیواری ضبط کنید (که اون صدا اصلا روحی نخواهد داشت) ولی با ضبط درامز چه میکنید؟؟ چون فضا و عمق و قالب آهنگ رو میسازه. درام ماشین؟ VST؟ برای دموی کار ها موقع تنظیم شاید خوب باشه ولی ما اینجا داریم صحبت کار جدی و حرفه ای میکنیم. پس درامز باید رکورد بشه! مخصوصا توی سبک حساس راک و متال.

برگردیم به آکوستیک…یک استودیوی خوب و حرفه ای  استودیویی هست که در درجه اول ساختمان و آکوستیک  استانداردی داشته باشه نه فقط یه ظاهر پرزرق و برق و رنگی و چندتا اتاق و یک RACK کارت صدا و پری امپ و تجهیزات مختلف! اینا برای یک استودیو لازمه ولی اگر اون استودیو آکوستیک خوبی نداشته مهم نیست که اون تجهیزات چند هزار دلار میارزه. پس باید به عنوان یک موزیسین که میخواید یک آهنگ تولید کنید  به این مسئله خیلی دقت کنید و راجع بهش تحقیق کنید. چیزای مهم تری از زرق و برق و صرفا “اسم” استودیو وجود داره، که من قصد دارم در سری مطالبی که برایتون مینویسم مواردی که یه موزیسن باید اطلاعات حداقلی ازشون داشته باشه و بهشون دقت کنه رو مطرح کنم و در موردشون توضیحاتی بدم .

ضبط درامز

ضبط درامز لایو در آهنگ ها خیلی اهمیت داره بیشتر از اون که فکرش رو بکنید چون ساز درامز تموم یک آهنگ رو در بر میگیره، اگر  VST کافی بود الان که در سال 2024 هستیم و از ابداع vst حدود 28 سال میگذره (که زمان کمی هم نیست) دیگه هیچ گروهی برای ضبط آهنگاش به استودیو نمیرفت . یادتون باشه که ما میتونیم از ابزار های دیجیتال موقع آهنگسازی و تنظیم کمک بگیریم اما اون ها هیچ وقت نمیتونن به خوبی یک درامر حرفه ای با یه ساز خوب و نوازندگی خیره کننده باشن.اگر میخواید آهنگی که ساختید حرفه ای صدا بده و ماندگار بشه، مهمه که درامزش زنده و با کیفیت رکورد بشه. برای رکورد درامز اولین چیز مهم یک اتاق ضبط  استاندارده  که اصطلاحا بهش Live Room میگن. یک استودیو با یک اتاق ضبط   5*4متر  و  سقف 2.5 متری قاعدتا بدرد ضبط درامز نمیخوره چون ریفلکشن های سریع و نا مطلوب دیوارها و سقفش  علاوه بر صدای ناخوشایندی که ایجاد میکنن در فرکانس های مختلف موجب  ایجاد رزوناس در قطعات ساز  و همینطور اشیا موجود در اتاق میشن که باز همه ی این صدا ها توسط میکروفن های نزدیک ضبط میشه و گاها به اشتباه افراد تصور میکنن این مشکلات رو میتونن با استفاده از پلاگین ها و ریورب روی درامز جبران کنن، که جبران نمیشه و فقط باعث شلوغی و کثیفی میکس میشه. رکورد درامز به خصوص در سبک راک و متال نیازمند یک Live Room بزرگه که  وقتی درامز با صدای بلند نواخته میشه ، فرکانس های پایین که به فضای بیشتری نیاز دارند، ریفلکشن  آنها به میکروفن ها برنگرده ، در این حالت علاوه بر صدای تمیزی که توسط میکروفن های نزدیک به کیت درامز ضبط میشه ،  میتونیم از طریق میکروفن های دور (ambience  و Room) کاراکتر و رنگ صدای اون اتاق رو ضبط کنیم. پس طول و عرض و ارتفاع اتاق ضبط خیلی مهم میشن. در پایین عکس هایی از بهترین Live Room  های دنیا  که  گروه هایی مثل Metallica , Pink Floyd , Michael Jackson  Megadeth,و… در اون آلبوماشون رو رکورد کردن  رو میبینید:

اینجا استودیو  One on One هست  جایی که متالیکا شاهکارش یعنی the black album  رو ضبط کرده. مساحت این اتاق 170 متر مربع و ارتفاع سقفش 4 متره. دقت کنید که  متریال آکوستیک مطابق با نیاز قابل تغییر  هستن. خیلی از آلبوم های مهم سبک متال مثل Rust in peace از Megadeth و آلبوم Awake  از Dream theater   در این استودیو ضبط شده.

در تصویر بالا از استودیو شماره 2 Abbey Road  هست . گروه های افسانه ای the Beatles و Pink Floyd و آرتیست هایی از جمله ADELE ، Massive Attack  و… آهنگاشون رو اینجا رکورد کردن. مساحت این اتاق حدود 200 متر مربع و ارتفاع سقفش حدود 7 متره هست. آلبوم بینظیر  The dark side of the moon  محصول 1973  هم در همین استودیو ضبط شده ، آلبومی که بعد از گذشت نیم قرن هنوز از فوق العاده بودن رکورد و پروداکشنش صحبت میشه و البته Alan parsons اسطوره ای به عنوان مهندس صدای این آلبوم نقش خیلی مهمی رو ایفا کرده. 

تا اینجا به اهمیت آکوستیک ساختمان (Building acoustics) و آکوستیک اتاق  (Room acoustics)استودیو ضبط موسیقی پی بردیم . آکوستیک یک مبحث خیلی مفصله و دنیای بزرگی داره که احتمالا در یک مقاله ی جداگانه به آکوستیک بپردازم. بعد از آکوستیک چیزی که مهمه تجهیزات صدابرداری و ضبط صدا هستش که در قسمت های بعدی مورد بررسی قرار میدیم، شاید از خودتون پرسیده باشید که  آلبوم Random Access Memories  از Daft punk چطور  در حالی که اینقدر بلند و حجیم صدا میده کاملا با کیفیت و تمیزه و آدم لذت میبره…  اینجاست که بحث تجهیزات ضبط به میان میاد که در قسمت بعدی براتون مفصل توضیح میدم.

اگر در زمینه صدا و تولید موسیقی سوالی دارید ، میتونید از طریق ایمیل با من در تماس باشید :  Erfan.rgt@gmail.com